Socket 939 Anakart Hurdaları , AMD tarafından Haziran 2004’te tanıtılmış ve 2006 yılına kadar yaygın şekilde kullanılmıştır. Athlon 64, Athlon 64 FX ve Opteron serisi işlemciler için geliştirilen bu soket, çift kanal DDR belleğini destekleyen ilk AMD masaüstü soketidir. Bu özelliğiyle performans meraklıları ve oyun severler tarafından tercih edilmiştir.
Günümüzde Socket 939 anakartlar teknik olarak eskimiş olsa da, geri dönüşüm, elektronik hurdacılık ve koleksiyonel değer açısından önemli bir yere sahiptir.
Socket 939 Anakartların Teknik Profili
Temel Özellikler:
- Pin Sayısı: 939
- Bellek Desteği: Dual channel DDR (DDR1)
- FSB: HyperTransport (1000 MHz’e kadar etkili bant genişliği)
- Yonga Setleri: NVIDIA nForce4, VIA K8T890, ATI Radeon Xpress 200 gibi
- Form Faktör: ATX, microATX
- PCIe ve AGP desteği: Dönemine göre her iki grafik arayüzü de destekleniyordu
Bu anakartlar, zamanında performans sistemlerinin bel kemiğini oluşturmuştur ve özellikle overclock (hız aşırma) meraklıları tarafından tercih edilmiştir.
Socket 939 Anakartların Hurda Olarak Sınıflandırılması
“Hurda anakart” kavramı, kullanılamaz, bozulmuş, ekonomik ömrünü tamamlamış ya da yedek parça olarak değerlendirilemeyecek anakartlar için kullanılır. Socket 939 anakartlar, çalışır durumda dahi olsa yeni sistemlerle uyumsuz olduğu için çoğu zaman hurda kategorisine girer.
Hurda Sınıflaması:
- Tam hurda: Çalışmayan, kırık, çipleri hasarlı kartlar
- Parça hurda: Çipleri ve soketleri ayrı olarak satılabilecek kartlar
- Altın hurdası: Yalnızca değerli metalleri için ayrılan kartlar
Geri Dönüşümde Kullanılan Yöntemler
Socket 939 anakartların geri dönüşü, hem fiziksel hem de kimyasal ayrıştırma süreçlerini içerir. Bu süreçler çevreye zarar vermeyecek şekilde lisanslı geri dönüşüm tesislerinde uygulanmalıdır.
- Manuel Söküm:
- Soğutucu bloklar, kondansatörler ve konektörler ayrılır.
- Çipler, BIOS yongaları ve slotlar dikkatlice sökülür.
- Parçalama ve Öğütme:
- Kartlar makinelerde ufalanarak metallerin ayrıştırılmasına hazır hale getirilir.
- Kimyasal Ayırım:
- Altın ve gümüş gibi metalleri ayrıştırmak için nitrik asit, klor bazlı solüsyonlar kullanılır.
- Metal Saflaştırma:
- Ayrılan metaller tekrar kullanılabilir saf metaller haline getirilir.
Socket 939 Anakartlarda Bulunan Değerli Metaller
Socket 939 anakartların özellikle aşağıdaki bileşenlerinde geri kazanılabilir metaller yoğun olarak bulunur:
- Altın (Au): RAM yuvaları, PCIe/AGP slotları, BIOS soketleri
- Gümüş (Ag): Lehimler ve bazı kapasitör temas noktaları
- Bakır (Cu): Katman içi yollar, bobinler, voltaj regülatörlerindeki tel sarımlar
- Kalay (Sn) ve Kurşun (Pb): Lehim bileşenlerinde
Çevresel Etkiler ve Sorumlu Geri Dönüşüm
Socket 939 anakartlar, çevreye bırakıldıklarında uzun vadeli toksik etkilere yol açabilir. Kurşun, bromlu alev geciktiriciler (BFR), ve diğer zehirli bileşenler toprağa ve suya sızabilir.
Sorumlu Geri Dönüşüm İçin İpuçları:
- Lisanslı e-atık toplama merkezlerini tercih edin
- Anakartları çöpe atmak yerine elektronik atık kutularına teslim edin
- Evsel ayrıştırmadan kaçının, uzman desteği almadan kimyasal işleme girmeyin
Socket 939 Anakart Hurdaları : AMD Anakart Hurdaları arasında yer alan Socket 939 anakartlar görünüşte modası geçmiş, değerini yitirmiş donanımlar gibi algılansa da; teknik geri dönüşüm, çevresel süreklilik ve koleksiyon pazarı açısından halen çok önemli bir konuma sahiptir.
Doğru şekilde geri dönüşüme kazandırıldığında hem doğaya katkı sağlar hem de değerli metallerin yeniden kullanımına imkan tanır.
Socket 939 platformu, bilgisayar tarihinin altın sayfalarından biridir ve bu mirası sorumlulukla değerlendirmek hepimizin görevidir.